Nhiều hãng xe hàng đầu đã bày tỏ lo ngại về việc những tổ chức thử nghiệm an toàn độc lập, chẳng hạn như ANCAP tại Úc, đang khiến người dùng mù quáng theo đuổi “xe 5 sao an toàn” và không chấp nhận bất cứ xe nào đạt chuẩn thấp hơn.
Theo những thương hiệu như Mitsubishi hay Hyundai, việc thiết lập tiêu chuẩn an toàn 5 sao không thực tế đang khiến giá xe mới bị đẩy lên cao. Ngoài việc phải gia cố thân gầm hay cấu trúc tổng, các hãng xe còn phải bổ sung nhiều công nghệ hỗ trợ phòng tránh va chạm hiện đại để đạt tới chuẩn trên.
Một trong những thương hiệu (tại Úc) chỉ trích ANCAP rõ ràng nhất là Mitsubishi. Hãng từng bị đánh 0 sao an toàn trên mẫu van Express và buộc phải rút dòng sản phẩm này khỏi Úc. Giám đốc điều hành Mitsubishi Úc Shaun Westcott từng trực tiếp lên tiếng với báo giới nước này vào giữa năm 2023 rằng “3 sao an toàn liệu ổn không? Tôi tới từ những quốc gia nơi 3 sao an toàn là chấp nhận được”.
“Châu Âu và Euro NCAP cho rằng 3 sao an toàn là ổn. New Zealand cũng vậy nhưng Úc (ANCAP) thì không. Hoặc 5 sao hoặc không gì cả”. Cần nói thêm rằng mẫu van Mitsubishi Express nói trên dùng lại phần cứng của Renault Trafic - mẫu xe được chấm 3 sao an toàn Euro NCAP nhờ chuẩn thử nghiệm khi đó nhẹ nhàng hơn.
Về phía Hyundai, họ từng có Palisade bị chấm 4 sao vào 2022 với ANCAP khi đó đánh giá “mọi xe cùng phân khúc đều đạt 5 sao”. Tuy nhiên, chỉ có mình Palisade là được thử nghiệm bằng chuẩn mới khắt khe hơn, các xe cùng phân khúc trước đó đều được thử nghiệm chuẩn cũ, thậm chí Toyota Land Cruiser Prado còn được thử và chấm 5 sao từ... 2011.
Chính vì các tổ chức thử nghiệm an toàn liên tục cập nhật tiêu chuẩn của mình, xe mới vô hình chung lại gặp bất lợi về điểm số so với xe cũ. Thậm chí 2 xe được chấm 5 sao an toàn chỉ cách nhau một năm, trên thực tế, lại có khả năng an toàn chênh nhau khá xa.
Ngoài vấn đề trên, các hãng xe cũng bày tỏ lo ngại về việc chuẩn 5 sao giờ bắt buộc các công nghệ an toàn tân tiến có mặt trong khi chưa chắc người dùng đã dùng tới. Các chi tiết như cảm ứng đắt đỏ đi kèm phần mềm phức tạp yêu cầu chi phí phát triển lẫn sử dụng cao. Phần lớn các mẫu xe 4 sao, thậm chí 3 sao trượt chuẩn an toàn 5 sao trượt vì hạng mục này trong khi điểm cấu trúc “truyền thống” đủ chuẩn cao nhất.
Đáp trả lại các hãng xe, phía ANCAP cho rằng họ khuyến khích các hãng xe nên đạt chuẩn an toàn 5 sao vì người dùng muốn vậy. Người dùng là bên đưa ra quyết định cuối cùng, ANCAP chỉ là bên cung cấp thông tin và thang điểm của họ chỉ là thước đo tham khảo.
Quang Phong