Có tiền muốn đầu tư trạm sạc cũng không dễ

Để phổ biến xe điện “chìa khóa” nằm ở đầu tư cơ sở hạ tầng. Tức là phải phủ kín các trạm sạc. Tuy nhiên, có tiền muốn đầu tư trạm sạc cũng không dễ.

Muốn đầu tư không dễ

Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị 20 /CT-TTg, theo đó với thành phố Hà Nội từ 1/7/2026, không có xe mô tô, xe gắn máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch lưu thông trong Vành đai 1; từ ngày 1/1/2028 không có xe mô tô, xe gắn máy, hạn chế xe ô tô cá nhân sử dụng nhiên liệu hóa thạch lưu thông trong đường Vành đai 1, Vành đai 2; từ năm 2030 tiếp tục mở rộng thực hiện trong đường Vành đai 3. Trong khi đó, TP HCM cùng một số địa phương khác cũng đang rà soát phương án đề xuất hạn chế xe có mức phát thải cao tại các khu vực có nguy cơ gây ô nhiễm.

tram-sac2.jpg


Ngân hàng Thế giới cho biết, tại Việt Nam, các phương tiện giao thông đường bộ chiếm tới 85% tổng phát thải khí nhà kính, của toàn ngành giao thông vận tải. Trong số các phương tiện giao thông đường bộ, xe tải các loại đóng góp khoảng 54%, xe máy đóng góp 28%, xe buýt và xe khách liên tỉnh đóng góp 11%, ô tô con đóng góp 6% và xe buýt đô thị đóng góp khoảng 1% lượng phát thải. Vì vậy, mục tiêu giảm phát thải ngành giao thông vận tải Việt Nam, phụ thuộc rất nhiều vào tình hình giảm phát thải của các phương tiện giao thông đường bộ.

Điện khí hóa đội xe vận tải đường bộ là chiến lược quan trọng trong Chương trình hành động của Chính phủ. Dự báo số lượng xe điện tại Việt Nam sẽ tăng nhanh trong thời gian tới.

Khi số lượng xe điện tăng thì nhu cầu về trạm sạc tăng. Nhận thấy tiềm năng của lĩnh vực kinh doanh mới, nhiều doanh nghiệp đã lên kế hoạch đầu tư trạm sạc điện. Khi doanh nghiệp tham gia vào lĩnh vực này sẽ mang lại lợi ích lớn. Đó là tạo ra hạ tầng phát triển dành cho xe điện; giúp người dân sử dụng xe thuận tiên; tạo thêm việc làm và thu về lợi nhuận, đóng góp cho ngân sách…

Ông Bùi Văn Hữu, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty TMT Motors cho biết, doanh nghiệp đã lên kế hoạch đầu tư 30.000 trạm sạc dành cho xe điện trên cả nước từ nay đến 2030, với tổng vốn đầu tư 200 triệu USD. Tuy nhiên, có tiền muốn đầu tư không hề dễ dàng.

Vấn đề quan trọng nhất là đến nay vẫn chưa có quy hoạch rõ ràng về hạ tầng sạc cho xe điện, cùng với đó là chưa có quy chuẩn chung dành cho các trạm sạc. Nguồn điện phục vụ cho trạm sạc nhiều nơi không đáp ứng được…

Chính sách đi sau thị trường

Theo ông Hữu, Hà Nội và TP Hồ Chí Minh là hai thị trường xe điện phát triển lớn nhất cả nước, nhưng hiện đang rất thiếu trạm sạc. Qua khảo sát chúng tôi thấy, tại các hầm chung cư không có không gian được quy hoạch trạm sạc cho xe điện, tại nhà dân hầu như không đủ an toàn cho sạc xe điện. Trạm sạc công công tại khu vực nội đô như Hà Nội rất ít, thường ở các khu vực xa bên ngoài, vì vậy rất bất tiện cho người dân sử dụng xe điện.

“Để xin phép đầu tư trạm sạc cũng không hề đơn giản. Các thủ tục hành chính phức tạp, thiếu quy định rõ ràng, chưa có chính sách ưu đãi hoặc hỗ trợ giá điện. Chính sách của Nhà nước đang đi sau sự phát triển của thị trường, không đáp ứng được so với thực tế đang diễn ra và tạo ra sức ì lớn”, ông Hữu nhận xét.

Để thúc đẩy giao thông xanh, cần mạng lưới trạm sạc công cộng tương thích với đa dạng dòng xe, an toàn tiện lợi với chi phí hợp lý. Các doanh nghiệp mong muốn Nhà nước sớm hoàn thiện cơ chế chính sách, tạo điều kiện để đầu tư nhưng không biết bao giờ mới thành hiện thực?

Ngoài đầu tư trạm sạc các doanh nghiệp cũng hướng tới việc phát triển các trạm đổi pin dành cho xe điện. Đây là giải pháp đáp ứng kịp thời khi nhu cầu xe điện tăng nhanh. Công ty TMT cho biết, đã hợp tác với các đối tác nước ngoài, sẵn sàng cung cấp dịch vụ đổi pin cho xe máy điện, ban đầu triển khai tại khu vực nội đô Hà Nội. Giải pháp này có thể giải quyết được bất cập thiếu trạm sạc công cộng ở những chung cư nơi không có quy hoạch chỗ để xe điện và trụ sạc, những nơi dân cư đông đúc không đảm bảo an toàn khi sạc tại nhà…

TMT cho biết dự kiến đầu tư 100 điểm đổi pin trong nội đô Hà Nội có diện tích từ 2-20 m2, với các modul có từ 4 -72 hốc pin, được trang bị công nghệ hiện đại, đảm bảo các tiêu chuẩn kỹ thuật và an toàn. Đề nghị TP Hà Nội cấp cho các địa điểm và ký hợp đồng thuê trong vòng 50 năm, miễn tiền thuê đất 5 năm đầu và 50% trong 5 năm tiếp theo; miễn thuế thu nhập doanh nghiệp 5 năm đầu và 50% trong 5 năm tiếp theo; miễn thuế nhập khẩu trang thiết bị lắp đặt trạm đổi pin; giảm 50% phí điện tiêu thụ cho 5 năm đầu và 30% cho 5 năm tiếp theo. Tuy nhiên, không biết đề xuất này có được chấp nhận?

Chuyển đổi sang sử dụng xe điện, cần hình thành hệ sinh thái đầy đủ, trong đó hạ tầng sạc phải đi trước. Đòi hỏi chính quyền phải hỗ trợ thông qua việc ban hành những chính sách đồng bộ thực sự thuận lợi và hấp dẫn.

Theo Diễn đàn doanh nghiệp