Phạt nguội là hình thức xử lý vi phạm sau khi các phương tiện đã vi phạm được một khoảng thời gian nhất định. Với hình thức phạt này, chủ các phương tiện vi phạm không bị xử lý ngay mà hình ảnh của vụ vi phạm ấy sẽ được ghi lại bằng hệ thống camera lắp đặt trên đường phố và gửi về cho trung tâm xử lý.
Thời gian vừa qua, những hình ảnh về các chủ xe cố tình che biển số, sửa biển số bằng cách dùng băng dính đen sửa ký tự E thành F, biến số 0 thành 8 hoặc 8 thành 3… xuất hiện tràn lan trên mạng xã hội.
Bất bình với hiện tượng này, anh T.B., trú tại quận Hai Bà Trưng, Hà Nội cho biết: "Những trường hợp như thế này cần phải được xử phạt thật nghiêm minh vì ngay từ khi họ cố tình dán các miếng băng dính đen, đề can để che giấu biển số thật, họ đã thể hiện thái độ coi thường pháp luật. Thậm chí, đã xảy ra một số trường hợp tài xế che biển số, gây tai nạn xong bỏ chạy, khiến dù có hình ảnh ghi lại cũng không dễ để tìm ra thủ phạm. Quả thật, đây là một hành vi vô trách nhiệm với cộng đồng".
Đồng quan điểm trên, chị P.H., thành viên của một diễn đàn ô tô nổi tiếng trong nước nói: "Nếu tình trạng này vẫn tiếp diễn, sẽ có rất nhiều người phải mất thời gian để đi giải trình những lỗi vi phạm giao thông mà họ không gây ra. Thậm chí nếu không chứng minh được, họ còn phải đứng trước nguy cơ chịu trách nhiệm cho hành vi này".
Đại diện Cục CSGT (Bộ Công an) cho biết một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng nhiều chủ xe bị phạt nguội “oan” là do một số người có hành vi cố tình che mờ biển số (dùng cách nào đó để thay đổi chữ hoặc số trên biển số) dẫn tới camera giám sát nhận diện trùng với xe mang biển số thật.
Theo Cục CSGT, tình trạng vi phạm trên xuất hiện nhiều tại những tuyến đường nội thị, những tuyến đường có lắp đặt camera giám sát giao thông hoặc các điểm gắn camera ghi hình phạt nguội.
Trước đây, Cục CSGT từng kiến nghị cơ quan có thẩm quyền nâng mức xử phạt đối với hành vi che mờ biển số. Kết quả, Nghị định 123/2021 được ban hành để sửa đổi Nghị định 100/2019, trong đó quy định tăng mức phạt đối với hành vi này lên sáu lần đối với ô tô (từ 800.000 đồng-1 triệu đồng lên mức 4-6 triệu đồng).
“Ngoài ra, lực lượng CSGT cũng thường xuyên tăng cường tuần tra lưu động, dùng các thiết bị nghiệp vụ và sử dụng hệ thống camera hiệu quả để xử phạt các hành vi này” - đại diện cục cho hay.
Mặc dù có hiệu lực từ 01/01/2022, nghị định 123/2021/NĐ-CP vẫn bị một số tài xế vô ý thức vi phạm và đã có những người phải chịu mức phạt cao nhất. Do đó, người điều khiển phương tiện cần đảm bảo quy định này để giữ an toàn giao thông cho mình và những người xung quanh.
Theo luật sư (LS) Huỳnh Văn Nông, Đoàn LS TP.HCM, cho biết: “Việc chủ xe cố tình dán băng dính làm cho biển số bị trùng với biển số xe khác nhưng trùng cả loại xe, hãng xe thì là việc rất hy hữu. Tuy nhiên, sự hy hữu không phải là không có xảy ra”.
Trong trường hợp này, chủ xe nên có khiếu nại đến cơ quan thu thập dữ liệu rằng thời gian đó xe của mình không đi qua địa bàn ghi nhận xe vi phạm và đề nghị cơ quan chức năng xác minh lại.
“Đó có thể là biển số giả hoặc dán băng dính gây nhầm lẫn. Chủ xe hoàn toàn có chứng cứ chứng minh xe của mình không vi phạm giao thông như: Camera hành trình, nhân chứng, điểm gửi xe tại nơi mình sống, làm việc. Ngoài ra, cần làm sớm để chắc chắn rằng cơ quan chức năng rút lại việc xử phạt chứ không nên đợi đến lúc kiểm định xe” - LS Nông nhấn mạnh.
Hành vi che biển của các tài xế có thể với nhiều mục đích, tuy nhiên thường là chiếc xe đang “có tật” liên quan pháp luật, hoặc trên tuyến cao tốc thường là xe chạy quá tốc độ và các hành vi vi phạm luật giao thông khác. Trong đó việc chạy quá tốc độ trên cao tốc không chỉ nguy hiểm với chính phương tiện và bản thân người lái mà còn gây mất an toàn giao thông cho các phương tiện khác, do vậy hành vi này cần phải được xử lý nghiêm.
Từ thực tế có thể thấy, do hình thức xử phạt với các hành vi trên còn nhẹ, chưa đủ mạnh nên nhiều tài xế hiện nay vẫn vi phạm, nhất là trên các tuyến cao tốc. Để xử lý triệt để tình trạng này, thiết nghĩ cơ quan chức năng cần nghiên cứu tăng mức xử phạt mạnh hơn như nâng mức xử phạt hành chính; có thể kéo dài thời gian tước bằng lái xe hoặc tước bằng vĩnh viễn với tài xế vi phạm nhiều lần.