Tại dự thảo Tờ trình sửa đổi Luật Thuế Tiêu thụ đặc biệt vừa được Bộ Tài chính trình Chính phủ, cơ quan soạn thảo đề xuất tăng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xe bán tải lên gấp đôi so với mức thuế suất đang áp dụng hiện hành.
Bộ Tài chính cho biết, theo quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia về báo hiệu đường bộ số QCVN 41:2019/BGTVT, loại xe ô tô bán tải chở hàng cabin kép khi tham gia giao thông được áp dụng các hệ thống báo hiệu đường bộ như ô tô con, không bị hạn chế về thời gian được phép lưu thông trong đô thị, được phép lưu thông vào làn đường dành cho ô tô con.
Để góp phần đảm bảo quản lý nhà nước đối với xe bán tải chở hàng có cabin kép và điều tiết hạn chế sử dụng phương tiện giao thông tại các thành phố lớn, Bộ Tài chính đề xuất lựa chọn phương án đánh thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xe bán tải ở mức 60% mức thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt của xe ô tô dưới 9 chỗ ngồi sử dụng động cơ đốt trong.
Về tác động, Bộ Tài chính khẳng định đề xuất tăng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xe bán tải sẽ làm tăng thu ngân sách so với hiện hành. Tuy nhiên, việc thực hiện giải pháp này sẽ làm tăng giá bán xe ô tô vừa chở người vừa chở hàng, từ đó làm tăng chi phí của người tiêu dùng loại xe này. Đồng thời làm nhu cầu tiêu dùng đối với loại xe này giảm, ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp sản xuất, nhập khẩu xe ô tô vừa chở người vừa chở hàng.
Hiện nay trên thị trường, hầu hết các dòng xe bán tải bán tại Việt Nam có dung tích động cơ từ 2.0L đến 3.5L. Hiện tại, các mẫu xe bán tải trên thị trường được áp thuế tùy theo dung tích động cơ, trong đó mẫu xe có dung tích xy lanh từ 2.5L trở xuống, áp dụng thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt 15%; xe dung tích 2.5L đến 3.0L sẽ được áp thuế 20% và trên 3.0L sẽ được áp thuế 25%.
Nếu áp dụng mức đánh thuế tiêu thụ đặc biệt như đề xuất của Bộ Tài chính thì giá các mẫu xe bán tải sẽ tăng mạnh, thậm chí lên đến cả trăm triệu đồng.
Chẳng hạn như dòng xe bán tải có động cơ dưới 2.5L, có giá nhập khẩu khoảng 450 triệu đồng, thuế tiêu thụ đặc biệt hiện 15%, tương đương khoảng 70 triệu đồng. Cộng các loại thuế giá trị gia tăng, chi phí khác của doanh nghiệp thì giá đến tay người mua cũng 650 triệu đồng. Nếu đề xuất tăng thuế tiêu thụ đặc biệt cho dòng xe này lên 30%, nghĩa là giá xe phải cộng thêm khoảng 140 triệu đồng.
Đại diện một đại lý kinh doanh chuyên về xe bán tải tại TP.HCM lo ngại, nếu tăng gấp đôi mức thuế tiêu thụ đặc biệt thì giá xe bán tải phải tăng, doanh nghiệp phải tính vào giá bán. Khi đó, người tiêu dùng trong nước chịu thiệt phải mua giá cao hơn, doanh số bán hàng mẫu xe này chắc chắc sụt giảm.
Bên cạnh những ý kiến phản đối, nhiều người lại cho rằng đề xuất tăng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xe bán tải là hợp lý. Bởi hiện nay, xe bán tải di chuyển giao thông trong các đô thị lớn đều giống như ô tô con dù xe chở thêm khá nhiều hàng hóa. Mức tăng thuế tiêu thụ đặc biệt lên 30 - 54% nhưng thực tế vẫn thấp hơn ô tô con.
Mặt khác, phân khúc xe bán tải cũng chỉ phục vụ một bộ phận khách hàng nên sẽ không ảnh hưởng nhiều đến thị trường ô tô chung.Hiện ở Việt Nam đang có tổng cộng 5 mẫu xe bán tải là: Ford Ranger, Mitsubishi Triton, Toyota Hilux, Isuzu D-Max và Nissan Navara. Phần lớn những mẫu xe này đều được trang bị động cơ với dung tích xi-lanh từ 2.0L trở lên.