Cú “cài số lùi” đầy rủi ro của ngành công nghiệp ô tô Trung Quốc?

Từ một chiến lược vốn chỉ tập trung vào xe thuần điện và đang kiểm soát hơn một nửa thị trường toàn cầu, có vẻ như ngành công nghiệp ô tô Trung Quốc lại “cài số lùi”?

“Cài số lùi”?

Trung Quốc, nhà sản xuất xe điện lớn nhất thế giới đang ồ ạt đưa ra thị trường quốc tế dòng xe hybrid cắm sạc (PHEV) có thể chạy bằng cả pin và xăng. Số lượng xe PHEV của Trung Quốc xuất khẩu tăng lên trong khi xe thuần điện giảm.

Chúng ta đang chứng kiến một bước chuyển chiến lược rõ ràng từ các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc khi họ bổ sung xe hybrid vào danh mục xuất khẩu. Tại những thị trường mà cơ sở hạ tầng trạm sạc còn yếu kém hoặc chính sách ưu đãi cho xe thuần điện không hấp dẫn, xe PHEV chính là một giải pháp thực tế, giúp các hãng xe Trung Quốc cạnh tranh về giá cả, phạm vi di chuyển và hiệu suất, Bill Russo, CEO của công ty tư vấn Automobility cho biết.

xe4.jpg

Tại thị trường Trung Quốc, PHEV là phân khúc chiến lược của nhiều thương hiệu nội địa như BYD, Li Auto, Geely, Chery hay MG... Thời gian qua, các hãng xe Trung Quốc đã linh hoạt chuyển sang công nghệ PHEV, để tiêu thụ trong nước và xuất khẩu.

Từ một chiến lược vốn chỉ tập trung vào xe thuần điện và đang kiểm soát hơn một nửa thị trường xe điện toàn cầu, có vẻ như ngành công nghiệp ô tô Trung Quốc lại “cài số lùi”?

PHEV là xe sử dụng cả động cơ điện và động cơ đốt trong. Với những quãng đường ngắn, xe hoàn toàn chạy bằng động cơ điện, khi pin được sạc đầy tại nhà và bỏ qua các trạm xăng. Với những chuyến đi dài, chỉ cần đổ đầy bình xăng, là không bị hạn chế về phạm vi hoạt động như xe thuần điện (EV), vốn đòi hỏi cơ sở hạ tầng sạc và chờ đợi nhiều giờ để nạp năng lượng.

PHEV có lợi thế lớn tại các đô thị đông đúc, nơi tốc độ trung bình thấp và tần suất dừng đèn đỏ cao. Ở điều kiện này, xe có thể khai thác tối đa chế độ điện và hầu như không dùng đến xăng.

Không lối thoát?

Tuy nhiên, PHEV chỉ được xem là bước chuyển đổi trong lộ trình tiến tới ô tô thuần điện. Không những thế, do “nhồi nhét” cả động cơ điện và động cơ đốt trong vào một chiếc xe, nên giá thành khá đắt đỏ, kèm theo là nhiều vấn đề phức tạp, không phải lúc nào cũng hoạt động đồng bộ như mong muốn. Với một hệ thống hybrid càng phức tạp thì càng có nguy cơ phát sinh nhiều lỗi kỹ thuật, chi phí sửa chữa và thay thế linh kiện sẽ rất tốn kém, chủ xe sẽ được trải nghiệm tại các xưởng sửa chữa.

Tạp chí Consumer Reports, chuyên đánh giá sản phẩm của Mỹ, đã tiến hành cuộc khảo sát hơn 330.000 chủ sở hữu ô tô gồm các mẫu xe từ năm 2000 đến năm 2024, về những vấn đề gặp phải, liên quan đến động cơ, hộp số, động cơ điện, hệ thống thông tin giải trí... Kết quả khảo sát cho thấy xe PHEV có độ tin cậy tệ nhất, với số vấn đề người dùng gặp phải trong quá trình sử dụng cao hơn 146% so với xe chạy bằng động cơ đốt trong truyền thống.

Do phải sao chép, vay mượn công nghệ từ các nước phát triển, nên động cơ đốt trong của các hãng ô tô Trung Quốc có nhiều nhược điểm, độ tin cậy kém xa các hãng xe Nhật Bản, Đức, Mỹ… Những nhược điểm đó là, độ bền thấp, nhanh xuống cấp, thiếu ổn định, tốn nhiên liệu và tiếng ồn lớn. Chính vì vậy, hầu hết các mẫu xe đều không được đánh giá cao, khó xuất khẩu và Trung Quốc đã chuyển hướng sang xe thuần điện để loại bỏ những bất lợi trên. Tuy nhiên, với xe PHEV vẫn sử dụng động cơ đốt trong thì những nhược điểm này lại bộc lộ. Xe càng rẻ tiền càng thiếu tin cậy.

Nhiều dòng xe PHEV của các hãng ô tô Trung Quốc (kể cả những hãng lớn) đã bị khách hàng ngay tại Trung Quốc và nước ngoài phản ánh về hiệu suất thực tế khi pin cạn. Nếu xe vận hành chủ yếu bằng động cơ xăng 1.5L thì mức tiêu hao lên đến 6lít/100km, cao hơn nhiều so với công bố. Không những thế, xe thường bị rung, giật khi động cơ xăng hoạt động. Đấy là những xe mới sử dụng, nếu sử dụng lâu ngày thì chắc chắn động cơ đốt trong sẽ còn bộc lộ nhiều nhược điểm.

Một số nhận định cho biết, quá trình tập trung vào xe PHEV của các hãng ô tô Trung Quốc có thể kéo dài từ 3 đến 5 năm. Do khủng hoảng “không lối thoát” với xe điện mới phải “linh hoạt” như vậy, nhưng chưa hẳn đã “thoát hiểm”. Cú “cài số lùi” này đầy rủi ro, bởi chạy theo lợi ích ngắn hạn.

Theo Diễn đàn doanh nghiệp