Mới đây, Quốc hội chính thức thông qua Luật Đường bộ do Bộ Giao thông Vận tải chủ trì soạn thảo. Điểm nhấn mới trong bộ Luật này là quy định ô tô đi vào cao tốc do Nhà nước đầu tư sẽ phải trả phí.
Tại điều 50 của Luật Đường bộ quy định, thu phí sử dụng cao tốc thuộc sở hữu toàn dân do Nhà nước quản lý gồm đường cao tốc do Nhà nước đầu tư và đường cao tốc chuyển giao cho Nhà nước quản lý. Toàn bộ phí thu sẽ được nộp vào ngân sách nhà nước, sử dụng vào công tác bảo trì, sửa chữa và nâng cấp các tuyến cao tốc.
Chính phủ sẽ có quy định chi tiết về điều kiện và thời điểm bắt đầu thu phí sử dụng cao tốc đối với xe ô tô. Các tổ chức nhận nhượng quyền thu phí, nhượng quyền kinh doanh cũng phải nộp tiền thu được vào ngân sách Nhà nước. Riêng phần phí thu trong thời gian thực hiện hợp đồng chuyển nhượng không phải nộp vào ngân sách nhà nước, nhưng phần doanh thu sẽ phải chia sẻ cho Nhà nước.
Theo chia sẻ từ Ủy ban Quốc phòng An ninh, việc thu phí cao tốc do Nhà nước đầu tư sẽ không tạo ra tình trạng "phí chồng phí" bởi tài xế có thể lựa chọn sử dụng đường quốc lộ song hành không thu phí.
Đề xuất thu phí ô tô đi vào các tuyến cao tốc do Nhà nước đầu tư đã được Bộ Giao thông Vận tải nêu ra cách đây không lâu. Bộ Giao thông Vận tải dự kiến thực hiện thu phí trên 9 tuyến cao tốc trong thời gian 5 năm.
Bộ Giao thông Vận tải cho biết, mức thu phí đối với ô tô sẽ đáp ứng nguyên tắc phù hợp với lợi ích và khả năng chi trả của người sử dụng. Việc đầu tư cho các chi phí tổ chức, bảo dưỡng, cải tạo đường cao tốc phải đảm bảo còn dư để cân đối vào ngân sách Nhà nước. Số tiền phí thu được từ các cao tốc đầu tư bằng ngân sách sẽ nộp về ngân sách Nhà nước để ưu tiên sử dụng cho các hoạt động đầu tư, quản lý, bảo trì kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ.
Đường bộ cao tốc được quy định riêng thành một chương gồm12 điều trong Luật Đường bộ. Ngoài ra, Luật đường bộ còn dành một chương quy định về vận tải đường bộ, nêu ra các quyền, nghĩa vụ của đơn vị kinh doanh vận tải, lái xe, nhân viên phục vụ trên ô tô.
Từ ngày 1/1/2025, Luật Đường bộ chính thức có hiệu lực. Luật Đường bộ là một trong hai luật được tách ra từ Luật Giao thông đường bộ, bên cạnh Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ.