Cuối năm 2021, Phenikaa-X (đơn vị thành viên của Đại học Phenikaa) và tập đoàn Qualcomm đã ký kết thỏa thuận hợp tác chiến lược, triển khai dự án xây dựng tiểu đô thị đại học thông minh đầu tiên tại Việt Nam. Rất nhiều sản phẩm công nghệ 4.0 được tích hợp, chẳng hạn như bản đồ số, xe tự hành, robot thông minh, thiết bị thực tế ảo (XR/VR), thiết bị sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI)... Sự kiện không chỉ tạo điều kiện cho các startup thử nghiệm công nghệ mới, mà còn góp phần thúc đẩy công cuộc phát triển nền kinh tế số của Việt Nam theo nhịp chảy chung của thế giới.
Câu chuyện hôm nay xoay quanh lần bắt tay hợp tác giữa Phenikaa-X, Qualcomm cùng tham vọng lớn xây dựng và phát triển thành công các sản phẩm ‘Make in Vietnam’.
Động lực nào thúc đẩy Phenikaa-X và Qualcomm cùng hợp tác xây dựng tiểu đô thị thông minh đầu tiên tại Việt Nam?
Tiến sĩ Lê Anh Sơn : Phenikaa-X tập trung xây dựng các giải pháp thông minh cho thành phố thông minh mà ở đó, các nền tảng kết nối là vô cùng quan trọng. Wifi và băng tần (4G, 5G) hiện là 2 loại kết nối thịnh hành, trong đó, Phenikaa-X chủ yếu hướng tới công nghệ mới nhất là 5G.
Qualcomm là tập đoàn công nghệ lớn với bề dày kinh nghiệm. Xu hướng win-win đôi bên cùng có lợi đã thôi thúc chúng tôi cùng Viettel bắt tay triển khai các giải pháp liên quan đến 5G và thành phố thông minh. Ở dự án lần này, sự hiểu biết, kinh nghiệm và tầm nhìn đóng vai trò vô cùng quan trọng.
Tiến sĩ Thiều Phương Nam : Qualcomm, tập đoàn Phenikaa nói chung và Phenikaa-X nói riêng mong muốn được cùng chia sẻ tầm nhìn về công nghệ và các giải pháp cho thành phố thông minh. Những giải pháp 4.0 này đang thay đổi cách chúng ta trao đổi thông tin, học tập, giải trí, đồng thời trở thành xu hướng lớn trên toàn cầu. Tầm nhìn quan trọng đã thúc đẩy chúng tôi đi đến quyết định hợp tác triển khai dự án tiểu đô thị đại học thông minh tại Phenikaa University.
Hiện nay việc ứng dụng công nghệ vào quá trình triển khai đô thị, thành phố thông minh đang diễn ra mạnh mẽ. Làn sóng người dân chuyển tới sinh sống tại các thành phố lớn trên thế giới đặt ra bài toán lớn khi hoạch định đô thị: làm thế nào để nâng cao dịch vụ, đời sống cho người dân mà vẫn đảm bảo những mục tiêu về bảo vệ môi trường.
Ứng dụng công nghệ triển khai đô thị, thành phố thông minh theo đó được coi là giải pháp hữu hiệu. Tại Việt Nam, đây chính là định hướng quan trọng của Qualcomm khi bắt tay với các đối tác và cùng tìm ra nhiều giải pháp thông minh cho đô thị.
Qualcomm cung cấp công nghệ gốc, chẳng hạn như chip, phần mềm.. song để phát triển thành giải pháp sẽ cần một đối tác đáng tin cậy. Trong khi đó, Phenikaa, đặc biệt là team Phenikaa-X lại có đầy đủ năng lực về nghiên cứu phát triển. Có thể nói, đây là đối tác hoàn hảo của chúng tôi trong dự án lần này.
Với Phenikaa-X và Qualcomm, một đô thị thông minh sẽ khác đô thị truyền thống như thế nào?
Tiến sĩ Lê Anh Sơn: Có rất nhiều định nghĩa dành cho một đô thị thông minh, tùy vào cách chúng ta nhìn sự “thông minh” như thế nào. Nó có thể thông minh nhờ cơ sở hạ tầng thông minh, cách bố trí đường xá, phương tiện di chuyển thông minh, hay bảo vệ thông minh.
Trước đây đa phần các đô thị được thiết kế chưa thực sự khoa học. Trong khi đó, ở đô thị thông minh, mọi thứ phải được tính toán kỹ lưỡng, từ cách bố trí cơ sở hạ tầng đến xây dựng đường xá. Các công nghệ mới tiên tiến phải được tích hợp, chẳng hạn như công nghệ IOT (Internet vạn vật) để kiểm soát toàn bộ khu đô thị. Một chuỗi thông minh liên hoàn theo đó được thiết lập hoàn chỉnh với khả năng tạo ra những cải tiến thông minh vượt bậc.
Tiến sĩ Thiều Phương Nam : Trong chiến lược xây dựng đô thị thông minh, công nghệ chỉ là công cụ. Mục tiêu cuối cùng phải là con người: làm thế nào để các giải pháp nâng cao chất lượng sống cho họ. Nếu so sánh cách đây khoảng 10 năm, 20 năm, công nghệ hỗ trợ xây dựng thành phố thông minh đã sẵn sàng.
Qualcomm hiện đã triển khai một số giải pháp thông minh tại Mỹ, chẳng hạn như thành phố Dallas hay văn phòng chính của Qualcomm tại San Diego. Nỗ lực này giúp lượng điện tiêu thụ tại văn phòng chính giảm 25%, từ đó hỗ trợ quá trình chúng tôi hiện thực hóa mục tiêu net zero vào năm 2040.
Lấy một ví dụ khác trong lĩnh vực y tế. Vào những năm 1970, trung bình 13 người trẻ hỗ trợ 1 người già trên 65 tuổi. Nhưng hiện nay, tại các nước đang phát triển, hỗ trợ người già trên 65 tuổi chỉ có 2 người trẻ. Ứng dụng AI thông minh theo dõi hành vi người già sống neo đơn theo đó đóng vai trò vô cùng quan trọng. Tổng kết lại, con người phải là trung tâm để xây dựng các thành phố thông minh, từ đó mới có thể nâng cao dịch vụ và chất lượng sống cho họ.
Trong dự án hợp tác, các sản phẩm công nghệ cụ thể được Phenikaa-X và Qualcomm áp dụng và tích hợp ra sao?
Tiến sĩ Thiều Phương Nam: Dự án hợp tác với Phenikaa-X đầu tiên phải kể đến công nghệ xe tự lái, Qualcomm cung cấp nền tảng AI và 5G để phát triển các phần mềm vận hành. Việc kết nối với Cloud rất quan trọng bởi quá trình vận hành 1 chiếc xe tự lái tiêu thụ lượng lớn dữ liệu, gấp khoảng 70 lần so với một chiếc smartphone. Ngoài ra, kết nối 5G cũng được dùng để phục vụ hệ thống camera an ninh, liên tục kết nối dữ liệu với Cloud để nâng cao chất lượng an ninh thành phố.
Cuối cùng, Qualcomm còn cung cấp giải pháp lớp học thông minh, ứng dụng công nghệ vào quá trình dạy và học. Việc học online trước đây chỉ đơn giản là truy cập Internet, trao đổi qua video, trong khi ngày nay, sinh viên đã có thể dùng công nghệ VR 3 chiều, giúp mang lại cảm giác như đang ngồi trong lớp học.
Tiến sĩ Lê Anh Sơn: Đúng là nền tảng 5G đóng vai trò cực kỳ quan trọng, đặc biệt với xe tự lái bởi chúng cần đẩy khối lượng lớn dữ liệu lên Cloud. Rủi ro mất kết nối là vô cùng nghiêm trọng. Tuy nhiên, với sự hỗ trợ của 5G, giải pháp công nghệ này trở nên hoàn thiện hơn rất nhiều. Kết nối ổn định giúp chúng tôi có thể điều khiển xe từ xa, tại trung tâm điều khiển.
Dự án lớp học thông minh hiện đang được ứng dụng thực tế tại Phenikaa University, cho khoảng 5000 sinh viên. Chúng hỗ trợ các bạn rất nhiều chỉ nhờ một chiếc smartphone kết nối Internet.
Ngoài ra, tập đoàn Phenikaa cũng đang trong quá trình nghiên cứu phát triển thêm một số giải pháp khác, chẳng hạn như AGV (robot nhà máy). Khách lần đầu tiên đến với tòa nhà thông minh của Phenikaa sẽ được robot hướng dẫn cách di chuyển chi tiết, từ đó hạn chế rủi ro lạc đường.
Được biết bản đồ số là một trong những công nghệ nổi bật của dự án. Chúng giúp giải quyết bài toán di chuyển cho các đối tác doanh nghiệp như thế nào?
Tiến sĩ Lê Anh Sơn: Bản đồ số 2D, 3D là một công nghệ cốt lõi của Phenikaa-X. Bản đồ số 2D là loại bản đồ cơ bản có thể nhúng các thiết bị IOT để hiển thị thông tin, có thể dùng làm bản đồ du lịch, bản đồ xe bus, bản đồ COVID… Trong khi đó, bản đồ số 3D là công nghệ mới, đặc biệt thích hợp với xe tự hành vì độ chính xác cao, từ đó hỗ trợ phương tiện một cách thông minh và tiết kiệm dữ liệu, bộ nhớ nhất.
GPS thường được dùng để định vị vị trí của xe. Tuy nhiên trong trường hợp mất kết nối, xe phải ngay lập tức có hệ thống bản đồ dự phòng. Phenikaa-X vì thế ứng dụng thêm một thuật toán trí tuệ nhân tạo để xác định vị trí xe thông qua việc so sánh thông tin bên ngoài bản đồ.
Tóm lại, bản đồ số gần như là một tác vụ đa nhiệm và có thể ứng dụng cho nhiều lĩnh vực khác, không chỉ mỗi giao thông.
Vị thế làm chủ công nghệ xe tự hành của Phenikaa-X giúp ích gì trong quá trình triển khai dự án?
Tiến sĩ Lê Anh Sơn: Vị thế làm chủ công nghệ xe tự hành giúp Phenikaa rất nhiều trong quá trình triển khai dự án thông minh. Xe tự hành bao hàm gần như đa ngành, đa nghề, từ cơ, điện, điện tử, chip, AI… Chúng liên kết với nhau tạo ra một bộ não nhân tạo hoàn hảo giúp điều khiến xe di chuyển một cách an toàn. Việc liên quan đến Big Data trong quá trình vận hành cũng biến đây trở thành một sản phẩm công nghệ cao cốt lõi.
Chính vì vậy, làm chủ được công nghệ lõi trên xe tự hành thể hiện một bước tiến lớn, từ đó giúp nhân rộng các giải pháp thông minh. Trước đây, cũng có một số đơn vị nghiên cứu về xe tự hành. Tuy nhiên, nếu xét từ cấp độ 4 trở lên, tức full self-driving không cần người lái, có lẽ, Phenikaa là đơn vị đầu tiên ở Việt Nam triển khai.
Mạng 5G có phải công nghệ then chốt giúp Qualcomm xây dựng hạ tầng số nói chung và tiểu đô thị thông minh Phenikaa nói riêng?
Tiến sĩ Thiều Phương Nam: Các giải pháp đô thị thông minh rất đa dạng. Hiện tại, Qualcomm đóng gói khoảng 30 giải pháp thành phố thông minh trong các lĩnh vực khác nhau, chẳng hạn như quản lý đô thị, giao thông, y tế, giáo dục, sản xuất… Tất cả những giải pháp thông minh trên đều phải chạy trên 2 nền tảng lớn nhất là IOT và Data. Ngoài ra, để tất cả các thiết bị cùng kết nối với nhau, chúng ta cần một hạ tầng hoàn chỉnh: 5G.
Để đem ra so sánh, 5G có 3 ưu điểm lớn. Thứ nhất, tốc độ trao đổi dữ liệu không dây lớn. Thứ hai, năng lực kết nối IOT gần như không có giới hạn. Và thứ ba, độ trễ của 5G rất thấp. Ba ưu điểm này giúp những xe tự hành và robot nhà máy Phenikaa được vận hành trơn tru, chính xác. 5G với độ trễ xuống thấp tới mức millisecond mới giải quyết được bài toán này.
Ngoài 5G, AI tại biên cũng đóng vai trò rất quan trọng. Tầm nhìn của Qualcomm là AI phải ở khắp mọi nơi. Mọi công nghệ của chúng tôi vì thế luôn có AI hiện hữu, từ smartphone, camera, ô tô, robot…
Trong quá trình hợp tác, câu chuyện nào khiến Phenikaa-X và Qualcomm ấn tượng nhất?
Tiến sĩ Thiều Phương Nam: Qualcomm đặc biệt ấn tượng năng lực và tốc độ triển khai dự án của đội ngũ Phenikaa-X, trong đó tâm đắc nhất là những chiếc xe tự hành - yếu tố quan trọng trong tiểu đô thị thông minh. Thành công thực sự vượt ngoài mong đợi của Qualcomm khi triển khai dự án tiểu đô thị trường học thông minh 5G mmWave đầu tiên tại Việt Nam. Hy vọng với thành công này, mô hình giải pháp thông minh sẽ có thể được nhân rộng.
Tiến sĩ Lê Anh Sơn: Thực sự cảm ơn Qualcomm vì đã tin tưởng Phenikaa-X. Đây đã trở thành động lực giúp công ty hoạt động với công suất hơn 100%. Chúng tôi không chỉ đơn thuần muốn dừng lại ở trung tâm nghiên cứu mà mong muốn tạo ra được một giải pháp thực sự hoàn chỉnh, có thể ứng dụng tại Việt Nam và vươn xa ra tầm quốc tế. Hy vọng hành trình này của Phenikaa-X sẽ có Qualcomm tiếp tục đồng hành.
Lần đầu bắt tay cùng xây dựng tiểu đô thị thông minh đầu tiên tại Việt Nam, Phenikaa-X và Qualcomm có gặp khó khăn gì không?
Tiến sĩ Lê Anh Sơn: Thực tế, Phenikaa-X là đơn vị đi đầu nên phải tự làm mọi thứ. Tại Việt Nam cũng chưa có đơn vị nghiên cứu và thương mại hóa công nghệ phục vụ các giải pháp thông minh. Thời gian đầu khi triển khai dự án xe tự hành, team Phenikaa-X đã phải tìm hiểu và tự xây dựng các trạm phát GPS để chủ động định vị xe, sau đó phát triển thêm các dự án dự phòng như bản đồ HD, cơ sở hạ tầng giao thông… Phía chúng tôi cũng phải thuyết phục các cơ quan quản lý chấp thuận việc triển khai loại phương tiện mới mẻ này.
Tiến sĩ Thiều Phương Nam: Công nghệ mới bao giờ cũng đi đôi với nhiều khó khăn, bởi nhiều khi chưa có chính sách hỗ trợ. Đây là một trong những là thách thức trong quá trình xây dựng các giải pháp thông minh.
Hợp tác cùng phát triển có phải chỉ là một trong chuỗi những hoạt động Phenikaa-X và Qualcomm cùng đặt ra trong công cuộc xây dựng giải pháp thông minh?
Tiến sĩ Lê Anh Sơn: Ngoài Qualcomm, Phenikaa-X cũng hợp tác với nhiều tập đoàn lớn để học hỏi kinh nghiệm triển khai các giải pháp cho thành phố thông minh. Họ có thể là khách hàng, là nhà phân phối cho chính Phenikaa-X trong tương lai.
Thực tế, Phenikaa-X còn khá non trẻ. Chúng tôi luôn chào đón mọi sự hợp tác quốc tế nhằm tìm kiếm các giải pháp mới, công nghệ mới phục vụ cho dự án thành phố thông minh. Phenikaa-X cũng đang tìm kiếm thêm nhiều đối tác tiềm năng khác để cùng nhau xây dựng, đóng góp và nghiên cứu cuộc cách mạng này.
Tiến sĩ Thiều Phương Nam: Dự án hợp tác cùng Phenikaa-X chỉ là một trong số những hoạt động chiến lược Qualcomm đặt ra khi triển khai các giải pháp thông minh tại Việt Nam. Trên thế giới, đây là mảng công nghệ quan trọng, và Qualcomm, với vai trò là nhà phát triển công nghệ gốc, nhận ra một công ty không thể cùng lúc tạo ra tất cả các sản phẩm.
Ngay từ năm 2019, Qualcomm đã ra mắt chương trình liên minh các nhà phát triển giải pháp thông minh trên toàn cầu với hơn 400 thành viên và 13 nghìn công ty lớn nhỏ, trong đó có Phenikaa. Trên thế giới, Qualcomm triển khai các giải pháp thông minh tại thành phố Dallas cũng như văn phòng chính tại San Diego. Ở Việt Nam mới đây, Qualcomm cũng hợp tác với SonKim Land nhằm tạo ra các giải pháp IOT toàn diện.
Mọi người nhắc rất nhiều đến thuật ngữ thành phố thông minh và coi đây là xu hướng thiết yếu. Liệu chúng có bền vững không hay chỉ đơn thuần là trào lưu?
Tiến sĩ Thiều Phương Nam: Xu hướng thành phố thông minh là thiết yếu để nâng cao đời sống người dân. Hiện nay, rất nhiều các thành phố lớn đã triển khai các dự án thành phố thông minh ở nhiều giai đoạn khác nhau. Theo thống kê mới nhất, gần 100 thành phố lớn trên thế giới đã bắt đầu triển khai dự án. Dự kiến đến năm 2025, khoảng 88 thành phố sẽ có thể hoàn thiện phần lớn các giải pháp thông minh để đem lại những dịch vụ tốt nhất cho người dân. Hạ tầng kết nối IOT, 5G… đều đã sẵn sàng, vậy nên, xu hướng này diễn ra rất mạnh mẽ và bền vững.
Tiến sĩ Lê Anh Sơn: Việc xây dựng thành phố thông minh là hiện hữu và thực sự bức thiết. Tuy nhiên, những nhà đầu tư muốn xây dựng thành công thành phố thông minh phải định nghĩa rõ, rằng họ muốn chúng “thông minh” ở điểm nào. Rất khó để một thành phố có đủ toàn bộ mọi giải pháp thông minh bởi chúng phụ thuộc vào rất nhiều nguồn lực, hành vi con người. Chính vì thế, quá trình xây dựng các thành phố thông minh cần rất nhiều thời gian và sự kiên trì. Nếu chúng ta không bước những bước chân đầu tiên, chúng ta không thể đến đích.
Hiện tại, việc tham gia phát triển thành phố thông minh không còn là ‘cuộc chơi’ của riêng các tập đoàn lớn. Nhiều startup, với sự nhạy bén và sáng tạo, cũng đang đóng góp vào công cuộc này. Phenikaa-X và Qualcomm có coi đây là những đối thủ cạnh tranh tiềm năng?
Tiến sĩ Lê Anh Sơn: Thực tế, Phenikaa-X luôn sẵn sàng hợp tác với tất cả các startup liên quan đến xây dựng giải pháp thông minh để học hỏi và hoàn thiện từng ngày các sản phẩm. Cuộc chơi nhiều người chắc chắn sẽ thú vị. Đơn độc làm mình chỉ khiến tính cạnh tranh và động lực phát triển mất đi.
Tiến sĩ Thiều Phương Nam: Việc triển khai các giải pháp thông minh không khác gì môn thể thao đồng đội. Không một công ty nào có thể cung cấp mọi giải pháp. Việc hợp tác theo đó vô cùng quan trọng giúp tạo nên một hệ sinh thái chung cho thành phố thông minh.
Trong ‘cuộc chơi’ đó, Phenikaa-X và Qualcomm tự tin mình có những lợi thế gì?
Tiến sĩ Thiều Phương Nam: Nền tảng quan trọng nhất khi xây dựng các giải pháp thông minh, chẳng hạn như IOT, kết nối không dây, AI, AI tại biên, đều là những mảng truyền thống của Qualcomm sau 35 phát triển. IOT và ứng dụng AI tại biên là hai trong số những điểm mạnh của Qualcomm vì bản thân chúng tôi đi lên từ di động và thiết kế chip cho điện thoại thông minh.
Ngoài ra, Qualcomm còn sở hữu hệ sinh thái lớn với 13 nghìn đối tác trên toàn cầu, vậy nên, kết hợp tạo ra các liên minh xây dựng giải pháp thông minh end to end là lợi thế lớn. Chúng tôi hợp tác với tất cả và gần như không quan niệm cụ thể ai là đối thủ.
Tiến sĩ Lê Anh Sơn: Phenikaa-X có sự hỗ trợ của tập đoàn Phenikaa - nơi gần như mọi công nghệ team tạo ra đều có thể được ứng dụng ngay để thử nghiệm sự ưu việt trước khi đưa ra thị trường. Ngoài ra, Phenikaa-X cũng nhận được nhiều sự giúp đỡ từ các tập đoàn lớn, chẳng hạn như Qualcomm, để có thể hoàn thiện hơn về mặt sản phẩm. Nhiều người có cơ hội học tập tại nước ngoài đều quay trở về cống hiến cho quê hương để tạo ra các sản phẩm ‘Make in Vietnam’.
Vai trò Phenikaa-X và Qualcomm đặt ra trong công cuộc thúc đẩy sự phát triển nền kinh tế số Việt Nam?
Tiến sĩ Thiều Phương Nam: Nhiệm vụ quan trọng đầu tiên chúng tôi đặt ra là hỗ trợ Việt Nam triển khai công nghệ di động mới. Qualcomm sẽ tiếp tục hợp tác với hệ sinh thái di động trong nước để triển khai thành công 5G bởi đây là nền tảng kết nối quan trọng với rất nhiều các giải pháp thông minh.
Ngoài ra, chúng tôi cũng sẽ hỗ trợ các đối tác Việt Nam xây dựng thêm nhiều giải pháp công nghệ mới nhất, không chỉ phục vụ riêng thị trường Việt Nam mà còn đưa chúng vươn ra ngoài thế giới như một phần của chiến lược ‘Make in Vietnam’.
Mục tiêu cuối cùng là hỗ trợ xây dựng nguồn lực cho ngành công nghệ Việt Nam. Cụ thể mới đây, Qualcomm đã ra mắt chương trình Qualcomm Vietnam Innovation Challenge nhằm tạo điều kiện giúp các công ty khởi nghiệp phát triển sản phẩm ứng dụng công nghệ 5G, trí tuệ nhân tạo, IOT…
Tiến sĩ Lê Anh Sơn: Phenikaa-X là một startup chuyên tập trung vào các giải pháp số giúp thông minh hóa các đô thị. Chúng tôi luôn muốn trở thành người tiên phong - nơi các startup khác có thể học hỏi, đồng hành cùng tạo ra các sản phẩm ‘Make in Vietnam’. Hy vọng với sự hợp tác của các tập đoàn lớn như Qualcomm, Phenikaa-X sẽ có thể thúc đẩy quá trình phát triển sản phẩm và xây dựng giải pháp công nghệ mới trong quá trình chuyển đổi số tại Việt Nam.
Cảm ơn chia sẻ của hai anh!
CÙNG CHUYÊN MỤC
