Chuyển đổi năng lượng xanh và cơ hội phát triển xe xanh tại Việt Nam

Nhiều chuyên gia nhận định việc giảm phát thải từ phương tiện giao thông là yêu cầu cấp bách và các dòng xe xanh tại Việt Nam sẽ có cơ hội phát triển trong tương lai gần.

Trong khuôn khổ ngày thứ hai của Triển lãm Ô tô & Xe máy Việt Nam - Vietnam Motor Show 2024 đã diễn ra hội thảo với chủ đề “Giảm phát thải từ phương tiện giao thông và chuyển đổi năng lượng xanh hướng tới bảo vệ môi trường”. Hội thảo tập trung vào việc thảo luận hai chủ đề chính: “Phương tiện sử dụng năng lượng xanh, sạch và thân thiện môi trường” và “Sử dụng đúng nhiên liệu Euro 5”. Điều này nhằm nhấn mạnh vào các giải pháp năng lượng xanh, sạch, nhằm đóng góp vào nỗ lực toàn cầu trong việc bảo vệ môi trường và đối phó với biến đổi khí hậu.

Phát biểu khai mạc hội thảo, ông Ninh Hữu Chấn - Thư ký Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA) - cho biết: “Trong khuôn khổ Vietnam Motor Show 2024, chúng tôi rất vinh dự tổ chức hội thảo này, nơi các nhà lãnh đạo, chuyên gia và doanh nghiệp hàng đầu trong ngành sẽ cùng chia sẻ và thảo luận về hai chủ đề đặc biệt quan trọng Xe điện hóa và công nghệ và Sử dụng nhiên liệu Euro 5".

Tại hội thảo, các chuyên gia đã thảo luận về chủ đề "Xe điện hóa và công nghệ", tập trung vào công nghệ xe điện hóa và xu hướng chuyển đổi sang phương tiện sử dụng năng lượng xanh sạch. Các chuyên gia sẽ cùng chia sẻ về 4 nội dung: Tổng quan về các dòng xe điện hóa; xu hướng chuyển đổi sang xe điện hóa; vai trò của xe điện hóa trong việc giảm phát thải; và từ đó đưa ra các đề xuất chiến lược cho Việt Nam.

Tiếp đến chủ đề "Sử dụng nhiên liệu Euro 5" bao gồm các nội dung: Hiện trạng nguồn cung nhiên liệu EURO 5 tại Việt Nam; tầm quan trọng của việc sử dụng nhiên liệu đúng tiêu chuẩn; khó khăn và giải pháp của việc cung ứng nhiên liệu EURO 5 tại Việt Nam.

Theo ông Ninh Hữu Chấn, phát thải từ phương tiện giao thông đang là một trong những nguyên nhân chính gây ra ô nhiễm không khí và biến đổi khí hậu. Do đó, chuyển đổi năng lượng xanh là xu hướng không thể đảo ngược, việc chuyển đổi sang các phương tiện sử dụng năng lượng sạch, bao gồm xe điện và các dòng xe thân thiện với môi trường, không còn là lựa chọn mà đã trở thành một yêu cầu cấp bách.

"Thông qua hội thảo, chúng ta hiểu sâu hơn về các giải pháp phát triển dòng xe điện hóa tại Việt Nam và quốc tế, cũng như vai trò của việc sử dụng đúng nhiên liệu tiêu chuẩn Euro 5 trong giảm thiểu phát thải và bảo vệ môi trường. Điều này không chỉ đơn thuần là một bước phát triển công nghệ, mà còn là cam kết lâu dài của Việt Nam đối với mục tiêu Net Zero vào năm 2050, phù hợp với các chiến lược quốc gia và quốc tế về giảm thiểu phát thải carbon", ông Ninh Hữu Chấn nhận định.

Tại hội thảo, nhận định về xu hướng sử dụng ô tô thân thiện với môi trường, PGS. TS. Đàm Hoàng Phúc - Giám đốc Chương trình đào tạo kỹ thuật ô tô, Đại học Bách khoa Hà Nội - thông tin, giao thông vận tải là lĩnh vực duy nhất có lượng phát thải khí nhà kính tăng trong ba thập kỷ qua, tăng 33,5% từ năm 1990 - 2019. Do đó, Liên minh châu Âu đặt mục tiêu giảm 90% lượng phát thải khí nhà kính từ giao thông vận tải vào năm 2050, so với năm 1990.

Trước xu hướng kể trên, điện hóa phương tiện là một trong những biện pháp quan trọng nhất để giảm Khí nhà kính cho ngành giao thông vận tải. Việc điện hóa phương tiện giao thông đường bộ có thể giảm 1/3 khí nhà kính từ lĩnh vực giao thông vận tải vào năm 2030.

Theo PGS.TS Đàm Hoàng Phúc, Việt Nam đang đứng trước “cơ hội” để phát triển xe điện hóa bởi tiềm năng phát triển nguồn điện sạch rất lớn (điện gió, điện mặt trời) - đây là cơ sở quan trọng để thực hiện điện hóa phương tiện giao thông đường bộ. Không bị đứt gãy chuỗi cung ứng khi chuyển đổi sang công nghiệp xe điện hóa.

Đồng thời, trong bối cảnh thị trường Đông Nam Á, Thái Lan, Indonesia cũng đang "chạy đua" hết sức mạnh mẽ để thu đầu tư các dự án phát triển xe điện hóa.

Để thúc đẩy xu hướng sử dụng phương tiện giao thông môi trường tại Việt Nam, PGS.TS. Đàm Hoàng Phúc kiến nghị cơ quan chức năng cần hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn Việt Nam và quy chuẩn Việt Nam cho xe điện hóa. Đây là công cụ hỗ trợ trong công tác quản lý nhà nước về xe điện hóa. Đồng thời, định hướng cho các nhà sản xuất và lắp ráp trong nước, ngành công nghiệp phụ trợ cho xe điện hóa.

Đồng thời, ban hành các chính sách phát triển ô tô điện hóa đồng bộ trên cả 3 phương diện. Thứ nhất, phát triển công nghiệp ô tô điện hóa: Ưu đãi hỗ trợ các doanh nghiệp đầu tư vào sản xuất ô tô điện hóa và chuỗi cung ứng ô tô điện hóa toàn cầu

Thứ hai, nghiên cứu phát triển công nghệ ô tô điện hóa: Nghiên cứu và phát triển công nghệ là vấn đề cốt lõi và nền tảng của ngành công nghiệp. Thứ ba, phát triển thị trường ô tô điện hóa: Giảm thuế, trợ cấp, khuyến khích người tiêu dùng sử dụng xe điện hóa.

Nói về lộ trình phát triển xe điện tại Việt Nam, PGS.TS. Đàm Hoàng Phúc cho biết, trong giai đoạn năm 2022 - 2030, thị trường trong nước trong giai đoạn kích cầu thị trường bao gồm ưu đãi thuế phí cho các dòng xe hybrid, plug - in hybrid, xe thuần điện tương đương với mức cắt giảm phát thải, khuyến khích đầu tư nhà máy và hoạt động nghiên cứu và phát triển, khuyến khích đầu tư trạm sạc.

Từ năm 2031 - 2040, tiếp tục ưu đãi có điều chỉnh về các loại thuế phí cho xe thuần điện và giảm dần ưu đãi cho dòng xe HEV, PHEV, hybrid, plug - in hybrid. Khuyến khích sản xuất, nghiên cứu và phát triển. Từ năm 2041, thị trường sẽ có xu hướng tăng trưởng ổn định với 100% xe không phát thải và không hỗ trợ về giá bán xe.

Trên thực tế, Vietnam Motor Show 2024 quy tụ nhiều thương hiệu ô tô, xe máy danh tiếng mang đến sự đa dạng cho khách tham quan và giúp VMS 2024 trở thành điểm nhìn lý tưởng về tương lai giao thông xanh tại Việt Nam. Nhiều hãng xe tham dự VMS 2024 đã cho thấy cam kết chuyển đổi sang tương lai thuần điện nhằm thể hiện cam kết của từng đơn vị tham gia trong nỗ lực xanh hóa giao thông, không chỉ tại Việt Nam mà còn trên phạm vi toàn cầu.

Trước đó, xu hướng sử dụng nhiên liệu sạch cũng được thể hiện tại gia “Triển lãm diễn đàn kinh tế Xanh (GEFE) 2024”, do Bộ Công Thương phối hợp cùng Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham Vietnam) tổ chức từ 21-23/10. Điển hình, tại triển lãm, thương hiệu xe máy “truyền thống” Piaggio cũng thông tin về xu hướng phương tiện bền vững.

Bên cạnh trưng bày các mẫu xe tay ga chạy điện thế hệ mới, đại diện Piaggio cho biết, tập đoàn luôn đặt “kim chỉ nam” tạo dựng giá trị và tăng trưởng lâu dài, bền vững thông qua việc quản lý mọi nguồn lực hiệu quả, có trách nhiệm. Không chỉ là nhà sản xuất hàng đầu thế giới về phương tiện di chuyển, Tập đoàn Piaggio còn tiên phong mang đến các giải pháp mang tính bền vững.

Thông qua những bước tiến về công nghệ và xã hội, Tập đoàn Piaggio tập trung thúc đẩy các giải pháp bền vững và có trách nhiệm trên toàn cầu, hướng đến mục tiêu nâng cao chất lượng cuộc sống, không chỉ ở thời điểm hiện tại mà còn cho cả các thế hệ mai sau.