Vào ngày 14/4 vừa qua, GSM đã chính thức vận hành dịch vụ taxi Xanh SM tại Hà Nội, trở thành thương hiệu taxi đầu tiên chỉ hoạt động với xe điện tại Việt Nam với 2 dịch vụ GreenCar và LuxuryCar sử dụng 500 xe VinFast VF e34 và 100 xe VinFast VF 8. Dù mang đến những lợi ích và phong cách vận tải hành khách mới mẻ và bảo vệ môi trường nhưng điều này đang vô hình tạo nên áp lực cho hệ thống trạm sạc của VinFast.
Trong khoảng 10 ngày chạy chính thức, người dân tại Hà Nội dễ dàng nhận thấy những chiếc xe taxi Xanh SM màu xanh Cyan len lỏi trong từng con phố liên tục, nhưng đánh đổi với điều đó là việc những chiếc xe này cần phải sạc điện thường xuyên; tạo nên tình trạng "ùn tắc" các trụ sạc VinFast ở một số khu vực các quận huyện nội thành.
VinFast hiện có bao nhiêu trạm sạc?
Theo kế hoạch, VinFast sẽ xây dựng 3.000 trạm sạc với hơn 150.000 cổng sạc cho ô tô và xe máy điện phủ khắp cả nước. Hiện VinFast đang có nhiều trạm với các trụ sạc thường và sạc nhanh (7,4 kW, 11 kW, 30 kW và 60 kW) được mở tại các khu chung cư, bãi đỗ xe ban đêm, trung tâm thương mại, bãi đỗ xe ban ngày, cây xăng và trạm dừng nghỉ. Bên cạnh đó, hãng cũng mở các trạm có các trụ sạc siêu nhanh DC (công suất 150 kW và 300 kW) trên một số điểm ở cao tốc, quốc lộ và khu đô thị lớn.
Trên toàn quốc, VinFast công bố đã thiết lập được tổng cộng 1.067 trạm sạc điện cho cả ô tô và xe máy (không chia số lượng chi tiết) tính tới ngày 14/10/2022; trong đó, 493 trạm tại khu vực phía Bắc, 318 trạm tại miền Trung và 256 trạm tại khu vực phía Nam.
Tại thành phố Hà Nội - nơi tập trung nhiều trạm nhất, theo công bố của VinFast vào giữa năm ngoái có tổng cộng hơn 200 trạm sạc (đã hoạt động và sắp vận hành) phân bố tại 22 quận. Trong đó, tùy khu vực sẽ có số lượng trạm sạc khác nhau, nhiều nhất tại quận Nam Từ Liêm và huyện Gia Lâm.
Hệ thống trạm sạc điện của VinFast được xây dựng dựa trên tiêu chuẩn ISO-15118 và IEC 61851 do Ủy ban Kỹ thuật điện quốc tế ban hành. Trong đó, các trụ sạc ô tô điện DC đạt tiêu chuẩn CCS 2 và cổng thường AC đạt mức Type 2 của châu Âu.
Hiện tại, các xe điện VinFast đều có thể vào sạc tại trạm của hãng; do đó, các đơn vị thuê xe điện VinFast và taxi Xanh SM cũng đều có quyền lợi sạc điện tương tự như khách hàng phổ thông khác.
Người dùng xe điện VinFast thất thế trong việc "tranh cướp" chỗ sạc với tài xế GSM
Thực trạng này đã được nhiều chủ xe điện VinFast đăng tải trên các hội nhóm và diễn đàn trong thời gian gần đây. Một người cho biết, vào lúc nửa đêm tính mang xe ra sạc tại trạm ở Vinhomes Times City nhưng chỉ thấy toàn taxi đang "án ngữ" ở từng trụ sạc, thậm chí giờ tan tầm 18h cũng thấy chỉ còn 1 trụ trong khi còn một số taxi đến sau cũng đang chờ vào sạc.
Sở dĩ trạm sạc này luôn trong tình trạng quá tải là do vị trí này không phải trả phí gửi xe trong khi nếu sạc trong hầm gửi xe của Vinhomes thì chỉ có các trụ công suất thấp với thời gian sạc lâu trong khi còn mất thêm tiền gửi xe.
Trong khi đó, trên diễn đàn của VinFast, một thành viên cho biết trạm sạc tại khu vực Trung tâm thương mại Big C Thăng Long cũng có nhiều taxi Xanh SM vào sạc hàng ngày, khiến xe VinFast luôn phải xếp hàng chờ, mỗi lần đi sạc xe đều kéo dài vài tiếng đồng hồ.
Ngoài ra, một trong những vấn đề được người sử dụng xe điện VinFast phản ánh là việc không ít tài xế taxi vẫn theo thói quen lái xe dịch vụ trước đây, có xu hướng sạc điện đồng thời cũng để giữ chỗ đỗ trong thời gian chờ khách đặt xe, gây ra việc ùn tắc kéo dài.
Bài toán về hạ tầng trạm sạc này đã từng xuất hiện trước đây khi dự án mở ra công ty GSM để phát triển dịch vụ cho thuê xe điện và taxi xanh được công bố chính thức. GSM thực tế cũng là khách hàng của VinFast nên quyền lợi về sạc điện của xe taxi sẽ tương đương với người dùng phổ thông hiện nay.
Để giải quyết vấn đề này, hiện người dùng xe điện VinFast, đang ở nhà đất hoặc khu vực đỗ xe dễ tiếp cận với nguồn điện lưới, có thể sử dụng sạc thường dạng điện xoay chiều AC đi kèm khi mua xe nhưng chỉ có công suất tối đa 3,3 kW và phải qua đêm mới có thể đầy pin.
Cùng với đó, một số khách hàng sở hữu nhà riêng cũng tìm đến giải pháp lắp đặt bộ sạc công suất cao tại nhà, loại chính hãng của VinFast có công suất 7,4 kW. Hiện cũng có các đơn vị bên thứ 3 cung cấp dịch vụ lắp bộ sạc điện có công suất cao hơn nhiều dành cho hộ gia đình (lên tới 22 kW) do xe điện VinFast đều có thể nhận đầu sạc nhanh DC dạng CCS 2 hoặc AC dạng Type C theo tiêu chuẩn châu Âu.
Tuy nhiên, đây là các phương án chưa áp dụng rộng rãi do nhiều đối tượng người dùng do nhiều khách hàng mua xe điện VinFast ở chung cư và các khu vực khó tiếp cận và lắp đặt các thiết bị như trên.
Giải pháp của VinFast: "Phân luồng" tài xế GSM liệu có phải là tối ưu?Đối với tình trạng quá tải này, VinFast cũng đã có những kế hoạch đang triển khai để giải quyết. Đầu tiên là tích cực mở rộng thêm các trạm sạc điện ở một số khu vực trọng điểm và trung tâm, đặc biệt là khu đô thị của Vinhomes, để cung cấp thêm trụ sạc cho khách hàng sử dụng. Hiện đã xuất hiện một số thông tin về việc VinFast sẽ xây dựng các trạm sạc mới bổ sung cho các khu đô thị Vinhomes Smart City và Ocean City.
Trong khi đó, một số thông báo không chính thức đã xuất hiện trên diễn đàn về các trạm sạc ở Hà Nội mà xe taxi điện của GSM sẽ không vào sạc để nhường cho người dùng phổ thông, với tổng cộng 16 trạm ở các khu vực nóng như: Bắc Từ Liêm, Nam Từ Liêm, Gia Lâm, Hà Đông, Cầu Giấy...
Theo một số thông tin Chuyên mục Xe và Công nghệ của VnMedia nhận được, phía công ty chủ quản GSM cũng đang đào tạo và siết chặt quản lý đối với đội ngũ tài xế lái taxi Xanh SM để cải thiện tình trạng quá tải ở một số khu vực hiện nay.
Về cơ bản, các tài xế của Xanh SM đều lần đầu lái taxi thuần điện nên ý thức sử dụng sạc điện công cộng chưa hợp lý và cần thêm thời gian để tạo thói quen cho chính mình.
Theo đó, những lái xe này được quán triệt sẽ phải chủ động nhường trụ sạc cho xe điện của người dùng phổ thông vào sạc khi taxi đã đầy ở một mức nhất định (70% - 80%); đồng thời cũng sẽ có ý thức giao lại vị trí sạc nếu có yêu cầu từ các khách hàng.
Ngoài ra, VinFast và GSM sẽ tiếp tục đánh giá tình hình sau các điều chỉnh ban đầu để có những cải tiến hơn trong quy trình vận hành thời gian tới, do hệ thống hiện mới làm quen với số lượng phương tiện vào sạc thường xuyên.
Chưa rõ thống kê cụ thể nhưng hiện Hà Nội đang là thành phố có nhiều trạm sạc VinFast nhất trên toàn quốc, và là nơi triển khai taxi Xanh SM đầu tiên. Trong khi đó, vào thời gian tới, dịch vụ này sẽ chính thức hoạt động tại thành phố Hồ Chí Minh, dự kiến cũng mang lại các vấn đề tương tự nếu các giải pháp hiện chưa có tác dụng cụ thể.
Do đó, hãng xe điện Việt Nam cần sớm triển khai phương án mới về hạ tầng sạc để giải quyết lượng taxi và ô tô điện cho thuê của GSM với số lượng được quy hoạch tới 10.000 chiếc trên toàn quốc. VinFast VF 5 Plus cũng vừa giao hàng chính thức và cũng sẽ sớm được sử dụng cho dịch vụ taxi điện, đồng thời tiếp thêm những khó khăn về trạm sạc cho nhà sản xuất này.