Giải pháp nào phù hợp cho xe hybrid và ô tô bán tải?

Dự thảo sửa đổi Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt đề xuất giảm thuế cho xe hybrid, trong khi tăng thuế đối với xe bán tải lên 60%, tức gấp đôi mức hiện hành.
Suzuki XL7

Mới đây, Báo Đại biểu Nhân dân tổ chức tọa đàm với chủ đề “Chính sách thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xe hybrid và xe pick-up”. Tọa đàm thu hút sự tham gia của các đại biểu Quốc hội, chuyên gia, nhà quản lý, doanh nghiệp và đông đảo các đơn vị, tổ chức có liên quan, nhằm thảo luận về những vấn đề trọng tâm trong chính sách thuế đối với hai dòng xe này trong bối cảnh Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt đang được sửa đổi.

Dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi) đã được Quốc hội cho ý kiến lần đầu tại Kỳ họp tháng 10/2024 và vừa được thảo luận tại Hội nghị ĐBQH hoạt động chuyên trách cuối tháng 3 vừa qua, có 2 điểm chú ý với ô tô. Thứ nhất là thuế suất đối với ô tô hybrid, và thứ hai là với xe ô tô pick-up chở hàng (bán tải).

Xe hybrid được đề xuất giảm thuế TTĐB

Theo đó, dự thảo Luật quy định: xe hybrid, là loại xe sử dụng cả động cơ xăng và năng lượng điện, sẽ được áp dụng thuế tiêu thụ đặc biệt bằng 70% mức thuế suất đối với xe sử dụng động cơ đốt trong thông thường. Sự thay đổi điều chỉnh lần này nằm ở việc gộp chung xe hybrid (trước đây đề xuất chỉ ưu đãi 30% cho PHEV, không ưu đãi cho HEV).

Tại buổi tọa đàm, các diễn giả đều đồng ý với đề xuất giảm thuế TTĐB cho xe hybrid. Nghiên cứu của Đại học Bách Khoa Hà Nội cho thấy, các dòng xe hybrid có thể tiết kiệm từ 30% đến 50% mức tiêu thụ nhiên liệu so với xe động cơ đốt trong thông thường.

Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA) cho biết các xe hybrid được sản xuất trong giai đoạn 2026 - 2030 có thể góp phần giảm hơn 2,6 triệu tấn lượng phát thải khí CO2, giúp tiết kiệm ngân sách để bù đắp lượng phát thải tương đương với 333 tỷ đồng tín chỉ carbon.

Do đó, ưu đãi thuế tiêu thụ đặc biệt cho xe hybrid là cần thiết để hướng người tiêu dùng lựa chọn dòng xe này, từ đó giảm ô nhiễm môi trường, nâng cao chất lượng sống cho người dân và góp phần hiện thực hóa cam kết Net Zero của Việt Nam.

PHEV có thể được giảm thuế nhiều hơn HEV?

Cũng trong buổi tọa đàm, một thông tin khác được đưa ra trao đổi là đề xuất từ VAMA về việc xe PHEV (hybrid sạc ngoài) cần được ưu đãi nhiều hơn so với HEV (hybrid tự sạc). Theo VAMA, xe PHEV nên được giảm 50% thuế TTĐB và xe HEV được giảm 30% thuế TTĐB.

Điều này có thể dẫn tới giảm thu ngân sách Nhà nước trong ngắn hạn (khoảng 5.000 tỷ đồng/năm), nhưng ưu đãi thuế sẽ giúp tiết kiệm tới 26.000 tỷ đồng chi phí nhiên liệu và 28.000 tỷ đồng chi phí nhập khẩu dầu thô trong suốt vòng đời của mỗi xe ô tô. Điều này không chỉ giúp giảm bớt áp lực cho ngân sách Nhà nước mà còn góp phần cải thiện cán cân thương mại của Việt Nam.

Xe bán tải có thể bị áp thuế tới 60%

Giải pháp nào phù hợp cho xe hybrid và ô tô bán tải?

Cũng theo bản điều chỉnh dự thảo thuế TTĐB, xe pick-up chở hàng (còn gọi là bán tải) sẽ phải chịu mức thuế tới 60% (từ 15% lên 24%). Xe bán tải ở đây được quy định là xe pick-up chở hàng cabin kép loại có dung tích xi lanh trên 1.500 cm3 đến 2.000 cm3.

Đây là dòng xe sử dụng chủ yếu ở ngoài đô thị với công năng chính là chở hàng, nhiều hộ gia đình và nhiều đơn vị sử dụng phục vụ kinh doanh vừa và nhỏ thuận tiện, đơn giản trong vận chuyển. Theo đại diện KPMG, ở Việt Nam, hơn 70% người tiêu dùng xe pick – up chở hàng cabin kép thuộc khu vực miền núi và các tỉnh ngoài Hà Nội và TP.HCM.

Đáng chú ý, 64% là khách hàng cá nhân, gồm nông dân, kỹ sư, cá nhân kinh doanh tự do; nhóm này mua xe nhằm mục đích vận tải, kinh doanh thương mại với quy mô vừa và nhỏ. 36% khách hàng còn lại là các cơ quan, doanh nghiệp như Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Bộ Y tế, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Tập đoàn Viettel…, dùng xe này để thực hiện nhiệm vụ quốc gia và các hoạt động chuyên ngành.

Theo các diễn giả, việc tăng thuế suất cao ngay trong một lần sẽ ảnh hưởng lớn đến doanh nghiệp nhỏ, hộ kinh doanh và người dân ở nông thôn, miền núi, vùng sâu, vùng xa – là những đối tượng chính sử dụng xe pick – up chở hàng cabin kép. Một lộ trình 3 năm với mức tăng hợp lý và áp dụng sau 1 năm khi luật được thông qua sẽ là một giải pháp hài hòa, bảo đảm thu ngân sách, bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng và đảm bảo phát triển bền vững ngành công nghiệp ô tô trong nước.

Dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi) và trình Quốc hội thông qua tại Kỳ họp tháng 5.