Theo dự thảo sửa đổi, ô tô đến 9 chỗ không kinh doanh vận tải nếu hết hạn kiểm định trong một năm kể từ ngày thông tư được ban hành sẽ được tự động giãn theo chu kỳ mới. Chủ xe sẽ được cấp giấy chứng nhận kiểm định mà không phải đưa xe đến trung tâm để đăng kiểm lại.
Dự kiến có gần 1,4 triệu ô tô cá nhân đến 9 chỗ được tự động lùi hạn kiểm định 6 tháng.
Bộ GTVT đề xuất tự động giãn đăng kiểm cho xe gia đình từ đầu tháng 6 (ảnh: Như Ý).
Ví dụ, một ô tô dưới 9 chỗ sản xuất 5 năm, hết hạn kiểm định chu kỳ hiện tại vào ngày 30/6/2024 sẽ được tự động giãn chu kỳ thêm 6 tháng, đến hết 31/12/2024, sau đó chủ xe mới phải đưa xe đi kiểm định để tiếp tục một chu kỳ mới.
Với phương tiện có hạn kiểm định trước ngày thông tư hiệu lực sẽ không được áp dụng ngay chu kỳ kiểm định mới và vẫn phải đến trung tâm đăng kiểm để được cấp giấy chứng nhận, tem kiểm định.
Đề cập dự thảo thông tư chỉ áp dụng cho xe dưới 9 chỗ không kinh doanh vận tải, Cục Đăng kiểm Việt Nam cho biết đây là nhóm xe cá nhân, cường độ sử dụng không nhiều, việc chăm sóc, bảo dưỡng, sửa chữa của chủ phương tiện tốt hơn so với loại phương tiện kinh doanh. Tỷ lệ đạt ngay từ lần kiểm định thứ nhất của nhóm này cao, khoảng 95% tổng số xe. Điều đó cho thấy không cần thiết kiểm định lại xe trước khi giãn chu kỳ mà vẫn đảm bảo yêu cầu an toàn.
Nhóm xe dưới 9 chỗ không kinh doanh vận tải đến hạn kiểm định hàng tháng chiếm 33-43% tổng số phương tiện đến hạn kiểm định, tập trung tại Hà Nội và TPHCM. Việc tự động giãn chu kỳ, chủ xe không phải đưa xe đi kiểm định sẽ giúp giảm tải cho các trung tâm đăng kiểm.
Nhóm xe chở người trên 9 chỗ có thời gian sản xuất đến 5 năm, ô tô tải các loại, ô tô đầu kéo đã sản xuất từ 20 năm trở lên cũng trong diện được kéo dài chu kỳ đăng kiểm. Tuy nhiên, nhóm này có cường độ sử dụng nhiều, cần được kiểm định trước khi kéo dài chu kỳ. Theo thống kê, tỷ lệ đạt kiểm định từ lần thứ nhất đối với nhóm xe này thấp, có thời điểm chỉ đạt 67%.
Để phục vụ các xe tự động giãn chu kỳ kiểm định, Cục Đăng kiểm Việt Nam đang xây dựng phần mềm, thuê đường truyền và hạ tầng công nghệ thông tin để tra cứu và in giấy xác nhận thời hạn hiệu lực.
Cục Đăng kiểm Việt Nam cho biết, việc phương tiện được tự động áp dụng chu kỳ thêm 6 tháng sẽ ảnh hưởng đến nguồn thu của các trung tâm đăng kiểm. Tuy nhiên, việc này sẽ giải quyết căn bản thực trạng ùn tắc trong kiểm định xe cơ giới hiện nay, đáp ứng nhu cầu đăng kiểm của người dân, doanh nghiệp.
Theo Thông tư 02/2023 của Bộ Giao thông vận tải (GTVT), xe chở người dưới 9 chỗ không kinh doanh vận tải sản xuất đến 7 năm được miễn đăng kiểm trong 36 tháng (trước đây là 30 tháng), chu kỳ kiểm định định kỳ là 24 tháng (tăng 6 tháng so với trước đây); xe sản xuất từ 7 đến 20 năm (trước đây là 12 năm) chu kỳ định kỳ 12 tháng; xe trên 20 năm chu kỳ là 6 tháng. Chủ xe phải đưa xe đi kiểm định trước khi xác nhận sang chu kỳ đăng kiểm mới.
Tại tờ trình sửa đổi Thông tư 16 gửi Bộ GTVT, Cục Đăng kiểm Việt Nam cho biết, nhóm phương tiện ô tô kinh doanh vận tải chở người trên 9 chỗ có thời gian sản xuất đến 5 năm, ô tô tải các loại, ô tô đầu kéo đã sản xuất từ 20 năm trở lên có cường độ sử dụng nhiều, do nhiều người vận hành, sử dụng khác nhau nên chế độ bảo dưỡng, chăm sóc, bảo quản chưa được tốt.
Theo thống kê số liệu kiểm định, tỷ lệ đạt ngay từ lần kiểm định thứ nhất đối với nhóm phương tiện này rất thấp (có thời điểm chỉ đạt 67,6%).
Trong khi đó, nhóm phương tiện ô tô chở người đến 9 chỗ không kinh doanh vận tải đến hạn kiểm định hàng tháng có số lượng lớn, chiếm khoảng từ 33-43% trên tổng số phương tiện đến hạn kiểm định, đặc biệt tại khu vực Hà Nội và TPHCM.
Theo thống kê, tỷ lệ đạt ngay từ lần kiểm định thứ nhất của nhóm phương tiện này rất cao (năm 2020 là 95,84%, năm 2021 là 96,33% và năm 2022 là 95,12%).
Phương án này được cho là hoàn toàn phù hợp với thực tế và có tính khả thi khi thực hiện. Và theo tính toán của Cục Đăng kiểm Việt Nam, với quy định mới này khi áp dụng sẽ giúp thời gian giải quyết được hết tình trạng ùn tắc trong khoảng hơn 1 tháng.