Cung vượt cầu, xe điện Trung Quốc ùn ứ tại Cảng biển Châu Âu

Các cảng châu Âu đang biến thành bãi chứa xe khi nhu cầu suy yếu trong khi lượng xe nhập khẩu, đặc biệt là xe điện của Trung Quốc, tăng mạnh

Theo đại diện của các cảng biển, ô tô điện Trung Quốc đã làm tắc nghẽn cơ sở hạ tầng của họ vì không được vận chuyển đến đại lý sau khi cập bến. Theo đại diện của Antwerp-Bruges - cảng nhập khẩu ô tô náo nhiệt nhất trên toàn châu Âu, xe Trung Quốc đến cảng mà không biết đi đâu.

“Các nhà phân phối ô tô ngày càng sử dụng bãi đỗ xe của cảng làm kho chứa nhiều hơn. Thay vì nằm trong kho của đại lý, ô tô lại được gom lại tại cảng”, đại diện của cảng Antwerp-Bruges nói với phóng viên tờ Financial Times. Theo các chuyên gia chuỗi cung ứng và giám đốc điều hành ngành ô tô sở tại, tốc độ tiêu thụ của xe Trung Quốc chưa đủ nhanh, một số xe phải mất tới 18 tháng mới tìm được người mua hoặc được vận chuyển đi nơi khác.

Tổng thư ký Hiệp hội Xe du lịch Trung Quốc Cui Dongshu nói rằng các nhà sản xuất ô tô nước này đang gặp khó khăn với việc đặt xe tải vận chuyển nội địa trong khu vực châu Âu. Ngoài ra, ông còn lưu ý rằng chiến lược xuất khẩu ô tô như “chiến tranh du kích” mà các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc đang thực hiện có thể khiến họ tự đẩy mình “vào tình thế bất lợi”. Ông Cui muốn ám chỉ rằng các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc không thể bán hết xe mà họ sản xuất ở thị trường nội địa nên đang tìm cách sang châu Âu để tiêu thụ lượng dư thừa.

Theo thông tin từ tờ Financial Times, các nhà sản xuất xe Trung Quốc đang gửi nhiều ô tô điện đến châu Âu hơn mức mà họ có thể bán. Điều này dẫn đến hàng nghìn chiếc trong số đó phải nằm lại tại các cảng biển. Các nhà khai thác cảng không hài lòng vì tình trạng dư thừa ô tô đang gây cản trở những hoạt động khác tại cảng. Thậm chí, một số người còn cho rằng cảng giờ đây chẳng khác nào bãi đỗ xe cho ô tô điện mới đến từ Trung Quốc.

Ngoài ra, tình trạng ùn ứ xảy ra tại nhiều cảng biển ở châu Âu là do các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc như BYD, XPeng, và SAIC đẩy mạnh xuất khẩu sang châu Âu nhằm duy trì hoạt động cho các nhà máy trong nước và đáp ứng nhu cầu xe điện giá rẻ ở châu Âu. Lượng ô tô Trung Quốc xuất sang châu Âu hiện cao hơn 58% so với cùng kỳ năm 2023, với điểm đến chủ yếu là các cảng biển ở Bỉ, Anh, Đức, và Hà Lan.

Cùng với đó, hãng xe Trung Quốc chưa thiết lập hệ thống bán hàng ổn định tại châu Âu, khiến cho quá trình nhập khẩu và phân phối trở nên khó khăn. Điều này dẫn đến việc xe ô tô điện từ Trung Quốc dồn ứ tại các cảng biển, tạo ra tình trạng tắc nghẽn. Không chỉ vậy, một số hãng xe còn đặt chỗ và vận chuyển xe đến cảng mà không có lịch trình cụ thể để chuyển đi, làm tăng thêm sự hỗn loạn và chậm trễ.

Chưa kể, việc đưa xe vào các thị trường châu Âu gặp khó khăn do thiếu tài xế và thiết bị vận chuyển. Đối diện với tình trạng này, một số nhà phân phối ô tô đã tăng cường sử dụng cảng biển như một kho hàng để giảm bớt áp lực đè lên hệ thống vận chuyển và lưu trữ. Điều này góp phần làm giảm tình trạng tắc nghẽn nhưng không loại trừ khả năng tình trạng này tiếp tục kéo dài nếu không có biện pháp giải quyết kịp thời và hiệu quả từ các bên liên quan.

Một phần khác của vấn đề là Chính phủ Đức đã kết thúc chương trình trợ cấp xe điện vào cuối năm 2023. Kể từ đó, sức tiêu thụ ô tô điện đã bị chậm lại. Bản thân Chính phủ Trung Quốc cũng đã ngừng các khoản trợ cấp xe điện, làm chậm doanh số bán hàng ở Trung Quốc và gây áp lực lên các nhà sản xuất nội địa.

Theo các giám đốc điều hành ngành, một số xe điện Trung Quốc đã nằm ở các cảng châu Âu tới 18 tháng. Một số cảng đã yêu cầu các nhà nhập khẩu cung cấp bằng chứng về quá trình vận chuyển tiếp theo.

Tình trạng này tạo ra một ảnh hưởng dây chuyền, tác động đến các tàu đang dỡ ô tô. Một nhà điều hành tàu chở ô tô, United European Car Carriers có trụ sở tại Oslo, cho biết họ đã trải qua "nhiều trải nghiệm bực bội", với việc các tàu của họ bị trì hoãn tại cảng Livorno của Italy và cảng Piraeus của Hy Lạp do tắc nghẽn ở các nhà ga.

Tình trạng tắc nghẽn là trở ngại mới nhất đối với hệ thống vận chuyển ô tô toàn cầu. Ngành công nghiệp này đã vật lộn trong nhiều tháng với tình trạng thiếu hụt chỗ chứa trên tàu. Sự gia tăng xuất khẩu xe Trung Quốc dẫn đến mức tăng 17% trong lưu lượng vận chuyển xe đường dài so với năm trước và nó cũng ảnh hưởng tới sức chứa của các tàu chở hàng.

Các vấn đề trở nên trầm trọng hơn do các đợt chuyển hướng sau các cuộc tấn công vào Biển Đỏ, điều này đã kéo dài đáng kể thời gian di chuyển của tàu. BYD, Great Wall, SAIC, Geely và Xpeng đã không trả lời yêu cầu bình luận.