Gõ cụm từ "Âm thanh xe hơi" trên Google, hơn 49 triệu kết quả trả về. Những trang tìm kiếm đầu tiên đều là những bài viết, chủ đề chia sẻ và hỏi đáp về việc nâng cấp hệ thống âm thanh trên ô tô. Điều đó có nghĩa là đây là lĩnh vực được khá nhiều người quan tâm và đồng thời được nhiều đơn vị khai thác kinh doanh.
Một số cộng đồng người chơi âm thanh xe hơi được hình thành, bao gồm cả các nhóm trên mạng xã hội. Anh Trần Ngọc Hoàng là thành viên trong một nhóm như vậy. Anh Hoàng đang sở hữu một chiếc Mazda6 độ âm thanh khá kỳ công tại Hà Nội. Mặc dù là nhân viên văn phòng, anh Hoàng lại có niềm đam mê với xe cộ, đặc biệt là độ xe nói chung và độ âm thanh xe hơi nói riêng.
Chúng tôi đã có buổi gặp gỡ anh Hoàng để tìm hiểu về thú độ âm thanh được cho là "hố vôi" này theo góc nhìn của một người chơi từ con số 0.
Chiếc xe của tôi đang lắp hệ thống âm thanh 3-way (3 đường tiếng) Rainbow Profi, subwoofer (loa siêu trầm) Rainbow Profi, amplifier (bộ khuếch đại âm thanh) Audison AV Uno, Audison AV Quattro, Audison AV10, DSP (bộ xử lý âm thanh) Audison Bitone HD... cùng các loại dây tín hiệu cao cấp, cách âm toàn bộ cánh cửa và sàn xe.
Thực ra đã là đam mê thì đôi khi chi phí không phải thứ quá quan trọng, miễn nó nằm trong sự hợp lý. Các chi phí sẽ bao gồm cả tiền đồ và chi phí thi công. Tôi không nhớ chính xác hoàn toàn, bởi trong quá trình độ còn những khoản phát sinh thêm.
Không chỉ tốn về tiền bạc đâu mà còn tốn cả thời gian và công sức nữa. Bập vào mới vỡ ra nhiều điều, rằng cái thứ gọi là "âm thanh xe hơi" nó vô cùng lắm.
Đam mê này thực chất bắt nguồn từ... vợ tôi. Năm 2017, tôi mua một chiếc Mazda3 1.5. Hệ thống giải trí nguyên bản trên chiếc xe về cơ bản là đầy đủ rồi. Thế nhưng, sau một thời gian sử dụng, vợ tôi bắt đầu cảm thấy âm thanh trên xe không đủ thoả mãn đôi tai nên đưa ra đề xuất nâng cấp bộ loa mới. Đó là lần đầu tiên biết tới mảng nâng cấp âm thanh cho ô tô.
Ban đầu, tôi không tìm hiểu kỹ về mảng này. Tất cả công cuộc độ đẽo phó mặc hoàn toàn cho xưởng thi công. Hệ thống âm thanh đầu tiên bao gồm loa Focal PS 130 ở 4 cánh, 1 sub điện Focal, ampli Focal, làm cách âm toàn bộ cánh cửa và sàn xe. Chi phí cho việc nâng cấp khi đó là khoảng 35 triệu đồng. Hồi đó lần đầu được nghe bộ loa hay thế trên xe mình nên tôi ưng ý lắm. Vợ đưa ra ý tưởng nhưng tôi lại là người nghiện cái món này.
Đó chưa phải lúc rơi vào "hố vôi" âm thanh thực sự đâu. Có chiếc xe độ, tôi tham gia vào nhóm các viên cùng chơi xe Mazda3, giao lưu, gặp gỡ các anh em trong hội. Một ngày, tôi tình cờ được ngồi chiếc Mazda3 của anh Nam Trần chơi cùng câu lạc bộ đã nâng cấp âm thanh. Bộ loa 3-way Hertz Mille khi đó khiến tôi xao xuyến quá, tiếng ngọt ngào, tách bạch, âm trầm chắc chắn, dải nào ra dải đó. Tôi quên hẳn đi bộ Focal đang lắp trên chiếc xe của mình. Nghe xong mà về nhà âm thanh cứ văng vẳng trong đầu.
Sau một hồi đắn đo, tôi quyết định mang bộ loa của mình đến Long Thịnh (một địa điểm chuyên độ âm thanh xe hơi) để tinh chỉnh lại tiếng bằng phần mềm và thay bộ dây mới xịn hơn. Trớ trêu thay, cái máu đam mê trỗi dậy khi cùng lúc đó có anh em trong hội chơi thanh lý đúng bộ Hertz Mille đó với giá mềm. Tôi quyết định lấy lại luôn, đúc thêm cột A để gắn loa, đồng thời mua thêm ampli Rainbow 5.10, làm cách âm lại cánh cửa... Cứ nghĩ định nâng cấp nhẹ nhàng mà cuối cùng tốn thêm hơn 70 triệu đồng nữa. Cũng may là đồ đã qua sử dụng nên giá không quá đắt đỏ. Nghe thử, căn chỉnh xong xuôi, tôi cảm thấy như hệ thống âm thanh lên một đẳng cấp hoàn toàn khác. Vui quá nên tôi cho luôn bộ loa cũ cho một người khác chứ không bán nữa. Bộ âm thanh mới này sau này tôi mang sang chiếc Mazda6 mua thay cho chiếc Mazda3.
Công cuộc chơi âm thanh lại không dừng khi tôi tham gia câu lạc bộ Car Audio gồm khá nhiều thành viên gạo cội như anh Hảo với chiếc Ford Escape, anh Tuấn Anh có chiếc Kia K3 hay anh Trung Phan với chiếc Mercedes-Benz E 200 đều độ hệ thống âm thanh khủng và có nhiều kiến thức trong lĩnh vực này. Đam mê thôi thúc, tôi ngồi thử hết tất cả các xe trên để "thẩm âm" và nhận thấy bộ loa mình vừa nâng cấp vẫn còn cách xa một đoạn dài nếu nói về chất. Tiếng không được mộc mạc bằng, âm trầm không sâu bằng, tiếng nhạc cụ không tách bạch, thánh thót bằng...
Cứ thiếu cái gì là cảm thấy bứt rứt. Máu nâng cấp lại âm ỉ. Cứ thời gian rảnh, tôi lại gặp các anh em mang xe đến Long Thịnh để nghe và tìm ra phương án nâng cấp tiếp theo. Bởi vậy, sau chỉ 2 tháng, bộ Hertz Mille đã được thanh lý và thay bằng bộ 3-way Dynaudio Esotec, thay ampli, bộ xử lý tín hiệu Audison Bitone HD, bộ giải mã âm thanh khác... Đang máu mà, nên tôi mua "đập hộp" mới luôn. Tính tôi thì thú thực là phong trào lắm, cứ thấy hay hơn là nâng cấp cho đến khi nào đã được cái tai thì thôi. Vậy nên bộ Dynaudio Esotec cũng chẳng trụ được bao lâu mà thay bằng bộ Rainbow Profi cao cấp hơn nữa. Lý do đơn giản chỉ vì tôi nghe bộ Focal Utopia M trên chiếc Escape của anh Hảo thấy âm mộc mạc chân thực hơn, trong khi bộ của mình ngọt nịnh tai quá.
Chi phí thì tôi không nhớ hết được. Nhẩm tính sơ sơ thì "học phí" cho món này phải đến một phần mấy giá trị xe. Đó là số tiền mất mát sau khi cứ mua đi bán lại các đồ âm thanh. Đã xác định mua rồi thì bán lại chỉ được nửa giá, hoặc đồ mới lắm thì đến 2/3 giá mua.
Vui có nhiều, mà buồn cũng không ít. Vui là mình được quen một cộng đồng đam mê âm thanh ô tô ở Hà Nội - nơi có những "lão làng" mà tôi học hỏi được rất nhiều từ họ. Anh em cố gắng thu xếp thời gian rảnh cuối tuần để ngồi cà phê, trà đá tâm sự, trao đổi kiến thức âm thanh cũng như nghe thử những bộ loa mới nâng cấp trên xe khác. Phải chơi mới biết kiến thức là mênh mông. Mỗi ngày lại biết một thứ mới.
Nói về buồn thì cũng không hẳn là buồn, chỉ là những kỷ niệm đáng nhớ thôi. Anh em bên xưởng độ Long Thịnh giờ cứ nghe thấy tên mình là sợ, cứ thấy bóng dáng chiếc Mazda6 quen thuộc màu xanh là tự động cho vào, không cần xếp hàng chờ nữa. Lý do là bởi chiếc xe của tôi nằm ở đó nhiều quá. Có những hôm tôi cố gắng dậy từ sáng sớm mang vội xe qua rồi bắt Grab để kịp giờ làm ở cơ quan. Thỉnh thoảng bồn chồn không yên, tôi lại bắt Grab trở lại xưởng xem xét. Cứ đi đi về về như vậy trong một thời gian dài, đến khi nào ưng mới thôi.
Có đợt cứ đi làm về lại ngồi lỳ trong xe cả tiếng đồng hồ để "thẩm âm". Ban đầu vợ ngạc nhiên tưởng xe có vấn đề gì nên hay hỏi, sau quen rồi thì thôi. Xe phổ thông mà nên không đòi hỏi cách âm tốt được. Đi đường còn bao nhiêu tạp âm lọt vào. Thời điểm để nghe, phân tích và chỉnh âm tốt nhất là khi dừng xe tại chỗ.
Tôi vẫn nhớ như in có lần để xe ở xưởng tới 5 ngày chỉ để căn chỉnh âm thanh. Trong những ngày đó, không có xe, đáng nhẽ ra tôi sẽ bắt Grab như mọi khi, nhưng khá bất ngờ là anh Hảo cho tôi mượn chiếc Escape để đi tạm trong thời gian đó. Chiếc xe của Hảo khi đó lắp bộ Focal Utopia M là đó chính là "bước ngoặt" tạm coi là cuối cùng trong cuộc chơi âm thanh của tôi, khi tôi đổi sang bộ Rainbow Profi.
Nếu bạn là người mới thì nên tìm hiểu kỹ, xác định đúng gu âm nhạc của mình rồi bắt đầu tìm hiểu đến chất âm của từng thiết bị âm thanh. Đừng chạy theo phong trào để rồi phải chỉnh sửa, thay đồ, "nắn" theo đôi tai của mình. Việc mua đi bán lại đồ độ tốn rất nhiều chi phí. Mua đồ âm thanh đã qua sử dụng cũng là một phương án tối ưu.
Bên cạnh đó, bạn hãy vào những nhóm âm thanh xe hơi - nơi có những người gạo cội trong lĩnh vực này để hỏi tư vấn trong ngân sách mà bạn có. Hãy tin vào người dùng thay vì nghe tư vấn của nhiều xưởng độ. Mỗi nơi họ tư vấn một hệ thống âm thanh để có lợi nhất cho họ, để rồi đến lúc như đứng giữa ngã tư đường, không biết chọn lối nào mới là chính xác. Việc tìm một nơi độ âm thanh uy tín cũng rất quan trọng bởi âm thanh là không giới hạn và phụ thuộc khá nhiều vào tay nghề thợ thi công chứ không hẳn chỉ là phần cứng.
Hơn nữa, nếu bạn là người như tôi, đừng ngồi thử những chiếc xe cao cấp hơn, để rồi lại "nghiện ngập" món này đấy. Để tiết kiệm chi phí nhất thì nên tự bằng lòng với hệ thống âm thanh trên xe mình hiện tại.